وقتي کانيهاي رسي در خاکهاي ريز دانه وجود داشته باشد خاک ميتواند با وجود مقداري رطوبت بدون خرد شدن به صورت خميري در ايد.اين حالت چسبندگي ناشي از آب جذب شده در پيرامون ذرات رس است. در ابتداي دهه 1990 يک دانشمند سوئدي به نام آتربرگ روسي را براي توصيف حساسيت خاکهاي ريز دانه در ارتباط با تغيير درصد رطوبت آنها ابداع کرد. در درصد رطوبت بسيار کم خاک شبيه به يک جسم سفت(جامد) رفتار ميکند.وقتي درصد رطوبت بسيار زياد است خاک و آب شبيه يک مايع به حرکت در مي ايند.بنابراين بر اساس يک اصل قراردادي بسته به درصد رطوبت طبيعت و رفتار خاک ميتواند به چهار حالت مهم تقسيم شود که عبارتنداز :سفت(جامد) و نيمه سفت(نيمه جامد) و خمير(پلاستيک) و مايع(روان) مي باشد درصد رطوبتي که در آن درصد رطوبت حالت سفت به نيمه سفت تبديل ميشود را حد انقباض مينامند.

در صد رطوبتي که در آن نقطه خاک از حالت نيمه سفت به حالت خمير در مي ايد را حد خميري مي گويند و به درصد رطوبتي که از حالت خميري به حالت مايع يا روان تبديل ميشود حد مايع يا رواني اطلاق مي شود.براي توضيح فيزيکي حالتهاي يک لايه درشت دانه از روابطي مانند Sg و ... استفاده مي شود که ميتوانند خاکهاي بزرگ دانه را دسته بندي کنند .ولي اين معيارها براي خاکهاي ريز دانه کافي نيست. براي رسها و سيلتها دسته بندي معمول حاصل از ويزگيهاي مهندسي مربوط به تغيير شرايط رطوبتي مي باشد. به طور مرسوم اين خصوصيات با ميزان سفتي توضيح داده ميشود. حال روش تجربي آتربرگ بيشتر براي خاکهاي چسبنده کاربرد دارد.وقتي که خاکي چسبنده با مقدار زيادي آب مخلوط مي شود به يک حالت رواني يا مايع گونه در مي ايد و مانند يک سيال غليظ مانند جريان مي يابد.زماني که اين سيال غليظ به تدريج خشک شود و رطوبت خود را از دست دهد به يک حالت خميري يا پلاستيک مي رسد.با کاهش بيشتر رطوبت خاک به يک حالت نيمه جامد و بعد به حالت کاملا جامد مي رسد.

◄   وسايل آزمايش
      ●   دستگاه حد رواني کاساگرانده
      ●   شيار کش
      ●   کاردک
      ●   گرمکن
      ●    ترازو با دقت 01/0 گرم
      ●   دستمال براي پاک کردن کاسه دستگاه
      ●   شيشه که به عنوان ميز کار مي باشد

◄   روش انجام کار
ابتدا مقداري خاک را از الک شماره 40 (قطر آن 425/0) عبور داده و از آن به مقدار 300 تا 500 گرم جدا کرده و به مدت 16 ساعت در مجاورت آب قرار داده تا کاملا رطوبت جذب کند. براي اين ما اين کار را انجام ميدهيم که تمام قسمتهاي خاک رطوبت کافي جذب کند تا حدودي که بدست مي آوريم صحيح باشد.بعد از اين خاک مرطوب را روي شيشه ريخته و با کاردک عمل خمير گيري را انجام ميدهيم تا کاملا همگن شود. براي آزمايش تعيين حد رواني ، داخل کاسه دستگاه کاساگرانده را پر کرده (به مقدار 2/3 ) و بعد با شيار زن يک شيار روي خاک مرطوب ايجاد کرده و دستگاه را به برق ميزنيم. در هر بار کاسه دستگاه به مقدار يک سانتيمتر بالا رفته و در برگشت ضربه اي به خاک وارد ميکند و هر ضربه معادل g/cm1 تنش برشي به خاک وارد ميکند.بايد سعي کنيم که تعداد ضربات ما بين 20 تا 30 ضربه باشد تا بتوان با 4 تا 5 نقطه منحني رواني[3] را رسم کرد.

اگر رطوبت کم باشد بايد آب به خاک اضافه کرده و مخلوط ميکنيم و اگر رطوبت زياد باشد بايد آن را در oven قرار ميدهيم و از اضافه کردن خاک به آن خودداري ميکنيم.بعد از هر بار بايد مقداري خاک نمونه اي را برداشته و درصد رطوبت آن را بدست آوريم. سپس ميتوان نموداري براي ا ين نقاط برازش دهيم و رطوبت n=25 را از آن پيدا کرد.براي بدست آوردن حد خميري نيز چنين عمل ميکنيم که ابتدا خاک مرطوب را با دست و روي شيشه به صورت فتيله هاي در آورده تا ضخامت اين فتيله ها به 3 ميليمتر باشد و نبايد در حين اين عمل اين فتيله ترک بخورد پس تا زماني اين کار را ادامه ميدهيم تا فتيليه اي به ضخامت 3 ميليمتر در بيايد.سپس ميتوان درصد رطوبت اين فتيله را بدست آورد و به راحتي حد خميري اين خاک بدست مي ايد.براي بدست آوردن حد انقباض نيز چنين عمل ميکنيم که ابتدا رطوبت خاک مرطوب را بالا برده و آن را در يک قوطي اي که با روغن اندود شده است ريخته و بعد به مدت 24 ساعت در همين حالت قرار داده تا کاملا آب جذب اين خاک شود وبعد از 24 ساعت مجموعه را وزن کرده و در ovenقرار داده تا به مدت 24 ساعت بماند و بعد از وقت مقرر آنرا بيرون آورده و وزن و حجم آنرا بدست مي آوريم. براي بدست آوردن حجم آن از دستگاه مخصوصي که در آزمايشگاه موجود مي باشد استفاده ميکنيم.
محاسبات:

در صد رطوبت براي حد انقباض از رابطه SL = wL – [( V1 – V2 ) / wS] بدست مي ايد. که در آن SL درصد رطوبت حد انقباض مي باشد. V1 , V 2 به ترتيب حجم خاک مرطوب براي بدست آوردن حد انقباض و حجم خاک خشک بعد از بيرون آوردن از گرمکن مي باشد.W S نيز در واقع درصد رطوبت خاک مرطوب قبل از قرار دادن در oven مي باشد. پس با استفاده فرمول بالا درصد رطوبت حد انقباض عبارتند از: SL =(33.31 – [(88.36-50.95)*1/2.72]) *100 با استفاده از محاسبه درصد رطوبت فتيله حد انقباض نيز محاسبه مي شود:
 

با توجه نمودار flow curve ميتوان درصد رطوبت حد رواني را به دست اورد كه در اين صورت اين مقدار برابر 83/27 درصد خواهد بود.
 

نظرات شما عزیزان:

masoumi

ساعت19:19---1 آبان 1390

[وب سایت] - [ایمیل]

ضمن عرض سلام و ادب خدمت شما*
انجمن دانشجويان و مهندسين معدن و زمين شناسي به کمک جمعي از مهندسين و دانشجويان اين رشته راه اندازي شده و آماده ارائه هرگونه خدمات تخصصي در اين رابطه مي باشد.باعث افتخار ما مي باشد که اين انجمن تازه تاسيس با سايت ويا وبلاگ شما تبادل بنر و لينک و همکاري داشته باشد تا از اين طريق بتوان خدماتي تخصصي تر به دانشجويان و دوست داران اين رشته ارئه داد.در صورت تمايل ما را در جريان بگذاريد.
با تشکر فراروان
masoumi@live.com
www.irmeclub.com

Amir

ساعت20:13---17 مهر 1390

سلام علیرضا جون
وبت معرکس پسر
امیدوارم که بهتر شه روز به روز
مطالب عالی
همت عالی
دمت گرم
خدایی ترکوندی
به امید روزای بهتر

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: